Op 3 april 2018 ondertekenen zo’n 75 aanbieders, beoefenaars en liefhebbers van  kunst en cultuur in de (toen nog toekomstige) gemeente Het Hogeland het Manifest voor een leven lang kunst en cultuur. In dit manifest pleiten de schrijvers voor een integraal en meerjarig beleid, dat gedragen wordt door (amateur)kunstenaars, cultureel ondernemers, organisaties en instellingen en dat gericht is op kunst en cultuur als cement en kracht van de samenleving. 

Een van de pleidooien betreft de oprichting van een Cultuurplatform, dat wordt beschreven als een onafhankelijk cultureel netwerk dat (op professionele wijze) verbindingen kan leggen. Enerzijds tussen organisaties, individuen en verenigingen uit het culturele veld en anderzijds tussen dat veld en de gemeentepolitiek. Dit platform biedt ook de mogelijkheid tot verbinding met andere domeinen zoals onderwijs, zorg en welzijn, sport, toerisme en het bedrijfsleven.

Op 17 juni 2020 stelt de gemeenteraad de Cultuurvisie vast. 

De vier speerpunten in deze visie, getiteld Groots in kleinschaligheid, zijn: 

overal cultuur voor iedereen

       verbinding 

               vernieuwing

        ondernemerschap, culturele         profilering en marketing

In de aanloop naar de totstandkoming van de Cultuurnota is intensief gewerkt aan de oprichting van een platform. Deze oprichting zou moeten resulteren in een werkvorm die:

• Recht doet aan de grote verscheidenheid in cultuuraanbod en -vraag, en de verschillen in schaalgrootte en belangen;
• Koers zet op dat wat werkelijk van belang is: de oprichting van een netwerkorganisatie voor en door het culturele veld, een verbindende factor tussen clubs, organisaties, verenigingen en individuen, een samenwerking initiërend orgaan dat de onderlinge versterking van de doelgroep bevordert en in continue verbinding staat met de gemeente en het veld.

Dit strategisch plan beoogt richting te geven aan behoeften en ambities, met als doel de feitelijke oprichting van een cultuurplatform. Dat doel wordt na realisatie daarvan vervolgens middel om de werkelijke doelstellingen te verwezenlijken: het versterken van de culturele infrastructuur, het delen van kennis, voorzieningen en faciliteiten binnen het veld en het bevorderen van cultuurparticipatie en de sociale cohesie.

Na een beschrijving van het speelveld, richten we ons op onze doelen: wat willen wij betekenen, wat is ons toekomstbeeld en hoe willen we dat bereiken?

Het speelveld

De definitie van cultuur volgens Van Dale Groot Woordenboek is ruim: het geheel van normen, waarden, tradities, regels, kunstuitingen enz. van een land, volk of groep. Cultuur is een belangrijk ingrediënt voor een gezonde en sterke samenleving. 

Cultuur is meer dan enkel de fysieke verschijningsvorm. Het gaat over de vorming van onze individuele en collectieve identiteit, over de ontwikkeling en uiting van gevoelens en beleving, over de inspiratie van onze gedachten en de vergaring van kennis en inzicht. Naast de intrinsieke waarde draagt cultuur bij aan tal van maatschappelijke pijlers in ons bestaan. Van individuele ontwikkeling en educatie tot een bredere sociaal-maatschappelijke en zelfs economische impuls. 

De gemeente staat voor een levendig en cultureel bruisend Hogeland, waar iedereen in de gelegenheid is om actief en passief deel te nemen aan het culturele leven en waar de verbindende en verrijkende waarde van cultuur bijdraagt aan het welzijn van de inwoners en de aantrekkelijkheid van de gemeente voor bedrijven en bezoekers. Daarnaast ziet de gemeente kunst en cultuur ook als een instrument om in te zetten binnen het sociaal domein. 

Zo draagt cultuur bij aan de leefbaarheid, voor zover die kan worden gedefinieerd als het in voldoende mate voorkomen van voorzieningen, de kwaliteit daarvan en de kwantiteit en kwaliteit van contacten met de omgeving. Hierover zegt de Cultuurvisie: Om als gemeente aantrekkelijk te blijven voor inwoners, ondernemers en bezoekers is een prikkelend en vooral bereikbaar cultureel aanbod erg belangrijk.

Binnen de gemeentegrenzen houden duizenden mensen, verdeeld over honderden organisaties zich bezig met enige vorm van kunst en cultuur. Een volledig beeld is nog niet verkregen, aan een zo volledig mogelijk overzicht wordt nog gewerkt. De provinciale steuninstelling Het KultuurLoket host sinds afgelopen mei het online platform de KultuurCentrale, dat bijdraagt aan het verkrijgen van het gewenste actuele beeld. Volgens de Raad voor Cultuur is het culturele speelveld een ‘zwoegende, zwetende en vooral zoekende sector’.

Wat willen wij betekenen?

Onder begeleiding van adviseurs van de provinciale steuninstelling Het KultuurLoket, werkt een kerngroep aan de totstandkoming van het Cultuurplatform Het Hogeland. 

De leden van de kerngroep streven ernaar de infrastructuur van de culturele sector te versterken door de oprichting van een netwerkplatform voor en door deze sector. 

Een sterkere en meer zichtbare infrastructuur betekent een succesvoller functioneren van het culturele veld en een toename van de gewenste cultuurparticipatie. Die ontwikkeling leidt tot meer mogelijkheden voor persoonlijke  ontwikkeling en educatie en uiteindelijk tot een bredere sociaal-maatschappelijke en economische impuls. Iedere deelnemer in het veld is verantwoordelijk voor zijn eigen bijdrage aan het totaal. Het Platform dient ertoe deze bijdragen sterker te kunnen maken. Daarbij is de definitie van de positie die het Platform inneemt van groot belang. Wij zijn niet de gemeente, niet de scheppende of uitvoerende krachten, niet de organisator van een evenement, niet het publiek of de consument. Wel zijn we de verbindende schakel tussen deze actoren. Wij maken ons sterk voor verbinding, delen van kennis en kunde, verbetering en verheffing. Wij streven naar continuïteit in deze verbindingen en trachten zo de kracht van het culturele veld te borgen.

Wat is ons toekomstbeeld?

De verbindende en verrijkende kracht van cultuur ligt uiteraard bij de deelnemers aan het speelveld zelf. Het Platform ziet voor zichzelf een rol om de deelnemers optimaal in staat te stellen deze kracht te ontwikkelen door tools aan te reiken, kennis te delen en te verspreiden en de mogelijkheden te bieden om met elkaar in contact te komen. Niets moet, er is geen verplichting, maar het Platform verricht geen werkzaamheden met een vrijblijvend karakter. De versterking van de zogeheten horizontale krachten, de onderlinge verbinding, de communicatie en de kennisdeling is één ding: gezamenlijk optrekken in bijvoorbeeld overleg met overheden, is een ander. Deze verticale kracht voert het Platform uit. Dat roept wat op, want tegengestelde belangen liggen al gauw op de loer. We zijn geen vakbond of brancheorganisatie met leden, maar indien nodig leggen we signalen uit het culturele veld, verkregen vanuit onze eigen verbondenheid met dat veld, neer bij onze externe gesprekspartners.

Wie willen we zijn?

Cultuurplatform Het Hogeland is onafhankelijk en signaleert, initieert, brengt vraag en aanbod bij elkaar en adviseert (gevraagd en ongevraagd) de gemeente, de inwoners en het kunstenveld. Omgekeerd is het Cultuurplatform voor de gemeente een praktische ingang naar het kunst- en cultuurveld. Het Cultuurplatform draagt bij aan het formuleren en borgen van het cultuurbeleid van de gemeente. In de toekomst kan het Cultuurplatform een samenwerking aangaan met vertegenwoordigers uit de domeinen zorg en welzijn, onderwijs en toerisme om samenwerking en innovatie te stimuleren.

Hoe gaan we dat doen?

    Analyse

Allereerst dient de omgeving geanalyseerd te worden. Het speelveld in kaart gebracht, ‘namen en rugnummers’. Uiteindelijk moet je weten voor wie je het doet, wie je belanghebbenden zijn. Naast een eigen inventarisatie gaan we gebruik maken van de mogelijkheden die de nieuwe KultuurCentrale biedt. Maar ook de externe omgeving verdient analyse: met wie hebben wij allemaal te maken?

    Lokale partners

Voortbordurend op het groeiend inzicht in het speelveld zoeken wij actief de samenwerking met lokale partners. Waar vind je kennis die je zelf niet hebt? Wie kun je helpen met een specifiek probleem? Best practises, Peer education, positieve en negatieve ervaringen, materialen en hulpmiddelen die we kunnen delen: we maken ze inzichtelijk en toegankelijk.

    Ontwikkelen netwerk

Natuurlijk hopen we dat de Coronabeperkingen verdwijnen, maar de nieuwe vormen van online communicatie die ze hebben opgeleverd, blijven we koesteren. Het Hogeland is een groot gebied. Overleg kost tijd, vaak meer reistijd dan dat. Wij zetten de eerder door de gemeente  georganiseerde online cultuurcafés voort. Mét interessante en actuele onderwerpen, deskundige sprekers, ruimte voor eigen inbreng.

Op social media worden groepen geopend, zogeheten communities: virtuele plaats van samenkomst voor mededelingen, vragen en antwoorden. 

Daarnaast gaan we regelmatig fysieke netwerkbijeenkomsten organiseren. Regionale spreiding, diverse onderwerpen, een vleugje cultuur uit eigen stal voor eigen consumptie (muziek, dans, mini-exposities): bijeenkomsten waar de (steeds terugkerende) deelnemers elke keer weer naar uitkijken.

    Communicatie

Het Cultuurplatform Het Hogeland brengen we breed onder de aandacht. Dat doen we door het verspreiden van persberichten, het versturen van nieuwsbrieven en het organiseren van bijeenkomsten. Zo maakt een zo breed mogelijk publiek kennis met ons initiatief. 

Via de website en berichten in de KultuurCentrale  houden we de informatie actueel. Vragen, via e-mail of andere media, beantwoorden we binnen zo kort mogelijke tijd. In het nog te schrijven strategisch communicatieplan besteden we uitgebreid aandacht aan het bereiken van doelgroepen en welke middelen daarvoor nodig zijn.